QUAN ĐIỂM THẦN HỌC HẬU HIỆN ĐẠI

Quý thầy/cô thân mến!

Chúng ta đã từng thảo luận về những phong trào triết học như: Thượng/Hạ phê bình Kinh thánh, Chủ nghĩa Thực dụng, Chủ nghĩa Hiện sinh, Duy vật Biện chứng, Phê bình Ngôn ngữ Thần học…v.v. Tất cả những phong trào này làm nền móng cho một thời kỳ mà Chương 7 gọi là thời kỳ Hậu Hiện Đại của đầu thế kỷ 20; thời kỳ của những trường phái thần học mới ra đời như: Thần học Giải phóng, Thần học Phụ nữ, Chủ nghĩa Đa nguyên, Chủ nghĩa Khách quan…; nói chung, những phong trào này có cùng một điểm chung là phủ nhận một chân lý tuyệt đối. Hay nói cách khác là những phong trào này nhấn mạnh đến yếu tố chủ quan là tri thức và trải nghiệm, nhưng họ lại phủ nhận một mặc khải khách quan là chân lý tuyệt đối.

Cũng chính vì lý do này mà thời kỳ Hậu hiện đại đã tạo ra một sự xung đột với những người theo trường phái truyền thống-xem nhẹ tri thức và kinh nghiệm mà đặt nặng vào chân lý là mạc khải. Bên cạnh những người bảo thủ thì thời kỳ này cũng có những người muốn đối thoại để giữ lại giá trị truyền thống bằng cách tiếp cận mới thay vì bám lấy các quan điểm truyền thống. Ngay như tác giả (Millard) cũng thừa nhận rằng thời kỳ Hậu hiện đại đã đưa nền thần học truyền thống đến những thách thức để thay đổi. Tuy nhiên, ông không gợi ý phải từ bỏ chân lý là mạc khải khách quan trong thần học Cơ-đốc giáo trong khi chúng ta đối thoại với các trường phái thời Hậu hiện đại.

Như vậy, làm sao để thực hiện quan điểm của tác giả khi mà chúng ta “đối thoại” nhưng vẫn giữ được chân lý khách quan? Ngược lại, tôi cho rằng Hội thánh (người Việt nam) ngày nay đã bị những quan điểm của Hậu hiện đại xâm nhập vào hệ thống thần học của mình từ lâu mà không nhận ra đó thôi. Ví dụ: Trừ CMA ra thì hầu hết các giáo phái đã công nhận quan điểm Thần học Phụ nữ khi công nhận chức vụ Mục sư cho nữ giới. Ngay cả những giáo hội bảo thủ thì cũng đã công nhận “ân tứ” giảng dạy của phụ nữ khi sử dụng phụ nữ trong vai trò giáo sư trường Chúa nhật, giáo sư cho ban nữ giới, và thậm chí là giáo sư thần học.

Nếu xét về Hội thánh của Mỹ và một phần lớn Hội thánh người Việt thì chúng ta cũng thấy quan điểm của Thần học Giải phóng đã ăn sâu vào cách nhìn nhận và thể hiện. Ví dụ: Nhiều mục sư đã lên tiếng chống lại những bất công, tham nhũng, độc tài trong xã hội. Nhiều Hội thánh người Việt thì cách thể hiện ở cường độ thấp hơn nhưng cũng cùng một sứ điệp như: dấn thân làm từ thiện, cứu giúp người nghèo, người cô thế bằng pháp lý, y-tế, vật chất, hay tư vấn.

Trong một phương diện tiêu cực hơn thì quan điểm thần học của Chủ nghĩa Đa nguyên và Chủ nghĩa Khách quan cũng đã được chấp nhận trong nhiều giáo hội cả Mỹ và Việt. Ví dụ: Họ cho rằng không có gì là đúng hay sai, trắng hay đen 100%, vì giá trị đích thực của thần học chân chính là phải dựa trên trải nghiệm cá nhân và kết quả của nó. Từ đó người ta chấp nhận thay đổi chân lý khách quan-sự mặc khải thành trải nghiệm chủ quan của những con người có khuynh hướng đồng tính luyến ái. Thậm chí, để bào chữa cho quan điểm thần học của mình, người ta cò đưa ra thuyết “Đức Chúa Trời không giới tính.”

Nói như thế, để chúng ta tự xem lại quan điểm thần học của mình như thế nào? Và thực ra chúng ta đã bị ảnh hưởng bởi các quan điểm thần học của Hậu hiện đại đến mức độ nào? Chúng ta có hoàn toàn tin và chân lý khách quan hay không? Hay thật ra chúng ta cũng đang tin vào lý trí và kinh nghiệm trong cái gọi là “hệ thống” thần học đã được hình thành trong chúng ta qua nhiều hình thức khác nhau. Tại đây, tôi không lên án hay chỉ ra điều nào là sai, bởi vì không phải tất cả các quan điểm Hậu hiện đại đều sai hoàn toàn.